PCM – Pulse Code Modulation
PCM là định dạng âm thanh số được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các thiết bị âm thanh từ CD, DVD, Blu-ray, đến các dịch vụ phát nhạc trực tuyến như Spotify hay Apple Music. Đây là phương thức mã hóa tín hiệu âm thanh analog thành tín hiệu số bằng cách phân chia tín hiệu âm thanh thành các đoạn nhỏ và mã hóa chúng thành các giá trị số.
Cách hoạt động của PCM:
PCM sử dụng hai tham số chính để mô tả âm thanh:
- Tần số mẫu (Sampling Rate): Tần số mẫu xác định số lần mà tín hiệu âm thanh được lấy mẫu trong một giây. Ví dụ: CD sử dụng tần số mẫu là 44.1 kHz, tức là mỗi giây sẽ có 44,100 mẫu âm thanh.
- Độ phân giải (Bit Depth): Độ phân giải cho biết số lượng bit dữ liệu được sử dụng để biểu diễn một mẫu âm thanh. Ví dụ: 16-bit là độ phân giải của âm thanh trên CD, trong khi các bản nhạc chất lượng cao có thể có độ phân giải 24-bit.
Ưu điểm của PCM:
- Phổ biến và dễ sử dụng: PCM là chuẩn âm thanh số lâu đời và phổ biến, có thể được phát trên hầu hết các thiết bị.
- Tương thích với nhiều hệ thống: PCM được hỗ trợ bởi hầu hết các đầu phát âm thanh và phần mềm âm nhạc.
- Khả năng tái tạo âm thanh tốt: Với tần số mẫu và độ phân giải cao, PCM có khả năng tái tạo âm thanh chính xác và rõ nét, đặc biệt với các bản ghi ở độ phân giải 24-bit/96kHz hoặc 24-bit/192kHz.
Nhược điểm của PCM:
- Dung lượng tệp lớn: PCM có xu hướng tạo ra các tệp âm thanh rất lớn, đặc biệt là với các bản ghi có độ phân giải cao (24-bit/192kHz). Điều này có thể gây khó khăn trong việc lưu trữ và truyền tải.
- Hiệu quả xử lý kém ở tần số cao: Khi tần số mẫu tăng lên, PCM phải sử dụng nhiều bộ lọc phức tạp hơn để tránh hiện tượng răng cưa (aliasing), điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh ở những tần số cao hơn.
DSD – Direct Stream Digital: Định dạng âm thanh cao cấp
DSD là một định dạng âm thanh số được phát triển bởi Sony và Philips. Đặc điểm nổi bật của DSD là nó sử dụng một cách tiếp cận khác biệt so với PCM: thay vì chia tín hiệu âm thanh thành các mẫu riêng biệt, DSD mã hóa tín hiệu âm thanh bằng cách sử dụng dòng bit đơn liên tục, tạo ra một dạng sóng âm thanh mịn màng hơn.
Cách hoạt động của DSD:
DSD sử dụng một bit đơn để mã hóa tín hiệu âm thanh ở tần số mẫu rất cao, thường là 2.8 MHz cho DSD64 (tương đương với tần số mẫu của một đĩa SACD). Điều này có nghĩa là DSD thực hiện quá trình lấy mẫu tín hiệu âm thanh 64 lần trong mỗi lần lấy mẫu của PCM. Để có độ phân giải cao hơn, DSD có các phiên bản cao cấp như DSD128 và DSD256.
Ưu điểm của DSD:
- Chất âm mượt mà, tự nhiên: DSD thường được khen ngợi vì khả năng tái tạo âm thanh rất tự nhiên, mượt mà, gần với cảm giác âm thanh analog hơn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người yêu thích âm thanh với sự tinh tế và chi tiết cao.
- Không có bộ lọc chống aliasing: DSD không cần bộ lọc phức tạp như PCM, giúp giảm thiểu sự suy giảm chất lượng âm thanh khi tái tạo các dải tần số cao.
- Độ phân giải cao: DSD có khả năng tái tạo âm thanh với độ phân giải rất cao, giúp tái hiện các chi tiết âm thanh nhỏ nhất, đặc biệt là với các phiên bản DSD128 và DSD256.
Nhược điểm của DSD:
- Dung lượng tệp rất lớn: DSD có tệp âm thanh rất lớn, đặc biệt là khi sử dụng độ phân giải cao như DSD128 hoặc DSD256. Điều này đòi hỏi nhiều dung lượng lưu trữ và băng thông truyền tải.
- Khả năng tương thích hạn chế: Mặc dù DSD đang ngày càng được hỗ trợ bởi nhiều thiết bị âm thanh cao cấp, nhưng nó vẫn không phổ biến như PCM. Bạn cần phải có phần cứng và phần mềm hỗ trợ DSD để phát lại định dạng này.
- Chỉnh sửa âm thanh khó khăn: Việc chỉnh sửa hoặc xử lý tệp DSD phức tạp hơn nhiều so với PCM, vì DSD là dạng tín hiệu liên tục và không chia thành các mẫu riêng biệt.
PCM vs DSD – Định dạng nào tốt hơn?
Khi so sánh PCM và DSD, chúng ta có thể thấy rằng mỗi định dạng có những điểm mạnh và yếu riêng:
- PCM là lựa chọn phổ biến, dễ sử dụng và tương thích với nhiều thiết bị, phần mềm. Nó rất phù hợp cho những người yêu cầu sự linh hoạt trong việc phát lại âm thanh và không ngại dung lượng tệp lớn.
- DSD lại mang đến chất lượng âm thanh vượt trội, đặc biệt đối với những người yêu thích âm thanh tự nhiên và chi tiết. Tuy nhiên, nó yêu cầu phần cứng và phần mềm đặc biệt, và dung lượng tệp lớn có thể là một yếu tố cản trở.
Chọn PCM hay DSD phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của bạn. Nếu bạn là người đam mê âm thanh và muốn trải nghiệm âm thanh gần giống với analog, DSD có thể là lựa chọn tuyệt vời. Tuy nhiên, nếu bạn cần một định dạng dễ sử dụng và tương thích với đa số các thiết bị, PCM vẫn là lựa chọn hợp lý.
Dù bạn chọn PCM hay DSD, điều quan trọng là bạn cần có thiết bị phát lại chất lượng cao và các tệp âm thanh được ghi lại từ nguồn chất lượng tốt nhất để tận hưởng âm thanh tuyệt vời.
.jpg)
.jpg)
